Przestępcy dzwonią z numerów infolinii banków i firm pożyczkowych, udając konsultantów. Wyłudzają dane, nakłaniają do przelewów lub zaciągania kredytów. Sprawdź, jak ich rozpoznać i nie dać się oszukać.
Podszywanie się pod bank – dlaczego to działa?
Oszuści dzwoniący z numerów bankowych to już codzienność. Używają technologii, która sprawia, że na ekranie telefonu pojawia się numer infolinii Twojego banku. To tzw. spoofing. Brzmi technicznie, ale chodzi o jedno: ktoś podszywa się pod instytucję, której ufasz. Dalej wszystko dzieje się błyskawicznie. Rozmówca przedstawia się jako konsultant, zna Twoje dane, czasem nawet Twoją ostatnią transakcję. Informuje, że ktoś próbuje zaciągnąć kredyt lub pożyczkę na Twoje dane i natychmiast proponuje „zabezpieczenie środków”. Tylko że to zabezpieczenie kończy się… zaciągnięciem kredytu i przelewem pieniędzy na konto oszusta.
Jak działa oszustwo? Schemat krok po kroku
Najpierw telefon. Konsultant brzmi pewnie, profesjonalnie i przekonująco. Mówi, że zauważono podejrzaną aktywność na Twoim koncie. Padają konkretne kwoty, numery wniosków, czasem nawet nazwisko rzekomego sprawcy. Potem sugestia: trzeba działać szybko, bo trwa próba wyłudzenia kredytu. Zamiast pomocy – instrukcja, jak samodzielnie „zabezpieczyć konto”. Oszust prowadzi Cię krok po kroku: jak wypełnić formularz online, jak zatwierdzić przelew, gdzie przelać środki, żeby były „bezpieczne”. I właśnie w tym momencie dochodzi do wyłudzenia.
Spoofing – technologia, która uwiarygadnia przestępców
To, że dzwoni numer banku, nie znaczy, że po drugiej stronie jest bank. Spoofing pozwala podszyć się pod dowolny numer. Na ekranie widzisz infolinię, a faktycznie rozmawiasz z oszustem. Systemy telefoniczne nie są nieomylne. Zmiana identyfikatora numeru to dzisiaj narzędzie dostępne nawet dla amatorów. Taki telefon nie wzbudza podejrzeń, bo wygląda jak każda wcześniejsza rozmowa z bankiem. I właśnie w tym tkwi siła tych ataków.
Dlaczego ofiary wykonują przelewy? Rola manipulacji
Rozmówcy nie działają przypadkowo. Znają techniki manipulacji i wykorzystują emocje. Straszą kradzieżą pieniędzy, blokadą konta albo utratą zdolności kredytowej. Budują napięcie i naciskają na szybkie decyzje. W takiej sytuacji trudno zachować spokój. Nawet osoby, które znają zasady bezpieczeństwa, potrafią dać się wciągnąć w ten scenariusz. Bo przecież jeśli ktoś dzwoni z numeru banku i zna Twoje dane, to znaczy, że to ktoś zaufany. I właśnie na tym bazują oszuści.
Nie daj się złapać – jak rozpoznać fałszywego konsultanta?
Konsultant, który prosi Cię o dane do logowania, kod BLIK albo zatwierdzenie przelewu? To oszust. Prawdziwy pracownik banku nigdy nie zapyta Cię o takie informacje i nie będzie wymagał szybkiej reakcji bez Twojej zgody. Jeśli rozmowa budzi Twoje wątpliwości, przerwij ją. Rozłącz się i zadzwoń samodzielnie na infolinię, korzystając z numeru ze strony banku. Nie oddzwaniaj na numer, z którego otrzymałeś telefon. Tylko własna inicjatywa daje Ci kontrolę nad sytuacją.
Firmy pożyczkowe i platformy inwestycyjne również na celowniku
Nie tylko banki są celem oszustów. Równie często podszywają się pod konsultantów firm pożyczkowych i platform inwestycyjnych. Kontaktują się telefonicznie lub mailowo i proszą o potwierdzenie danych albo „aktualizację konta”. Czasami zachęcają do zainstalowania aplikacji zdalnego pulpitu. Brzmi jak techniczne wsparcie, a kończy się przejęciem pełnej kontroli nad komputerem lub telefonem. W jednym z przypadków ofiara zainstalowała aplikację AnyDesk i straciła dostęp do konta inwestycyjnego. Wystarczył jeden klik.
Zasada ograniczonego zaufania – Twoja najlepsza ochrona
Nie musisz nikomu niczego udowadniać. Jeśli masz wątpliwości, zawsze lepiej rozłączyć się i sprawdzić wszystko samodzielnie. Rozmowy z naciskiem, nerwową atmosferą albo dziwnymi instrukcjami? To sygnał ostrzegawczy. Pamiętaj, że prawdziwy konsultant bankowy nie żąda zdalnych działań, nie prosi o hasła ani o przelewy. Twoje bezpieczeństwo zależy od tego, czy zatrzymasz się na chwilę i zachowasz zdrowy rozsądek.
Co zrobić, jeśli dałeś się oszukać?
Działaj od razu. Zadzwoń do banku i zgłoś incydent. Poproś o zablokowanie konta i transakcji. Skontaktuj się z policją, opisz dokładnie, co się stało. Zastrzeż swoje dane w BIK, aby nikt nie mógł wykorzystać ich do zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. Jeśli zainstalowałeś aplikację, która pozwalała oszustom sterować Twoim urządzeniem, odłącz je od Internetu i skonsultuj się z fachowcem. Im szybciej zareagujesz, tym większa szansa na odzyskanie środków lub zatrzymanie dalszych strat.
Zabezpiecz się na przyszłość – świadome działanie to podstawa
Instaluj aplikacje tylko z oficjalnych źródeł. Używaj silnych haseł i aktywuj dodatkowe zabezpieczenia logowania. Sprawdzaj regularnie historię rachunku i bądź uważny, gdy ktoś dzwoni z „niespodziewaną sprawą”. Jeśli coś Ci nie pasuje – nie działaj automatycznie. Zadaj pytania. Zawieś rozmowę. Skontaktuj się z bankiem po swojemu, nie z polecenia rozmówcy. Prosta ostrożność działa skuteczniej niż jakakolwiek aplikacja antywirusowa.
